«Μα υπάρχουν κλειστά επαγγέλματα στην Κύπρο;». Και όμως υπάρχουν, αν και το καθεστώς τους κινείται μεταξύ
ρυθμιζόμενου, θεωρητικώς ανοικτού και ουσιαστικά κλειστού...
Όταν τίθεται θέμα ασφάλειας και υγείας κάθε κράτος οφείλει να θέτει τα στάνταρ του πολύ ψηλά με στόχο την προστασία των πολιτών. Εξού και παρά το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης προσώπων και επαγγελματιών στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία θεωρούνται ρυθμιζόμενα και για να τα εξασκήσει κάποιος οφείλει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια.
Οι νοσοκόμοι, για παράδειγμα, οφείλουν να μιλούν ελληνικά προτού έρθουν στην Κύπρο, ενώ οι δικηγόροι πρέπει να γνωρίζουν το αγγλοσαξονικό σύστημα και την κυπριακή νομοθεσία.
Κάποιες από αυτές τις ρυθμίσεις μπορούν να θεωρηθούν λογικές και άλλες όχι, ανάλογα και από τη σκοπιά που εξετάζει κανείς το θέμα. Συγκεκριμένα, ένας ιδιοκτήτης κλινικής που χρειάζεται νοσηλευτικό προσωπικό δεν μπορεί να το εντάξει σε ταχύρυθμα μαθήματα Ελληνικής γλώσσας προτού βρεθεί στην Κύπρο. Ως αποτέλεσμα δημιουργούνται τεχνητές ελλείψεις προσωπικού και οι μισθοί διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα.
Πάντως, δεν είναι λίγες οι φορές που η Κύπρος κατηγορήθηκε από την ΕΕ για τη δημιουργία τεχνιτών εμποδίων και περιοριστικών ρυθμίσεων, που μπλοκάρουν στην ουσία τη δραστηριοποίηση ξένων στη χώρας μας. Πέρα, όμως, από τα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, που υπολογίζονται γύρω στα 60, υπάρχουν και κάποια άλλα - τα κλειστά - τα οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καταφέρνουν να διατηρούν την αποκλειστικότητα και το ολιγοπώλιο, αποτρέποντας την έκδοση νέων αδειών και εκμεταλλευόμενοι παραθυράκια του νόμου καθώς και κατάλοιπα του κατεστημένου.
ΤΑΞΙ
Ταξιτζήδες χωρίς ταξί
Τα ταξί δεν θεωρούνται κλειστό επάγγελμα. Ούτε και ανοιχτό, όμως, θα το έλεγε κανείς. Όποιος επιθυμεί μπορεί να αποκτήσει επαγγελματική άδεια οδηγού ταξί, ωστόσο υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των οχημάτων ταξί που κυκλοφορούν και αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να ξεπερνούν τα 2.000 σε όλη την Κύπρο. Επίσης, όλα δείχνουν ότι ο αριθμός αυτός θα μειωθεί σύντομα. Το νέο σύστημα μεταφορών φαίνεται πως οδήγησε σε μείωση στη ζήτηση των ταξί, αφού πολλοί οι οποίοι παλιά τα χρησιμοποιούσαν υποχρεωτικά, εξυπηρετούνται πλέον από τα λεωφορεία.
Οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες ταξί εκφράζουν παράπονα ότι η μείωση στη ζήτηση έφερε πτώση στα έσοδά τους και έτσι γίνονται σκέψεις για απόσυρση κάποιων αδειών και αποζημίωση όσων επιθυμούν να αποσυρθούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι η άδεια των ταξί χορηγείται δωρεάν από το κράτος, όμως στη συνέχεια είναι μεταβιβάσιμη και όποιος επιθυμεί μπορεί να την πουλήσει.
Το επάγγελμα των ταξιτζήδων δεν ρυθμίζεται από ευρωπαϊκή νομοθεσία, ωστόσο η διαδικασία για την έκδοση νέων αδειών ταξί βασίζεται στις ανάγκες που υπάρχουν στην αγορά. Η τελευταία φορά που αυξήθηκε ο αριθμός τους ήταν το 2001. Το σημαντικό, όμως, στοιχείο είναι ότι γίνονται σκέψεις για ριζικές αλλαγές στο σύστημα λειτουργίας των ταξί στην Κύπρο, αλλά και στον τρόπο χορήγησης των αδειών, ώστε να βελτιωθεί η υπηρεσία. Ήδη έχουν ξεκινήσει μελέτες για να διαπιστωθούν οι ανάγκες που υπάρχουν, ενώ σύντομα ιδιωτικές εταιρείες, σε συνεργασία με το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, θα εγκύψουν στον εκσυγχρονισμό και την αναθεώρηση του γενικότερου συστήματος.
ΦΟΡΤΗΓΑ
Υπό αυστηρές προϋποθέσεις
Ελεύθερο υπό αυστηρές προϋποθέσεις και κανονισμούς θεωρείται το επάγγελμα του οδηγού φορτηγού ή λεωφορείου. Όποιος επιθυμεί μπορεί να δώσει τις ανάλογες εξετάσεις και να αποκτήσει την επαγγελματική άδεια οδηγού, ενώ η αδειοδότηση των φορτηγών και των λεωφορείων ρυθμίζεται από ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία πρόσφατα έγινε ευρωπαϊκός κανονισμός και η Κυπριακή Βουλή οφείλει να την υιοθετήσει μέχρι το τέλος του χρόνου.
Σύμφωνα με τον κανονισμό, για να χορηγηθεί σε κάποιον η άδεια του οδικού μεταφορέα οφείλει να πληροί τρία κριτήρια: Να είναι αξιόπιστος, δηλαδή, να έχει λευκό ποινικό μητρώο. Να έχει την οικονομική επιφάνεια, δηλαδή, να μπορεί να εγγυηθεί ότι διαθέτει το απαιτούμενο αντίκρισμα, το οποίο είναι 9.000 ευρώ για το πρώτο όχημα και 5.000 για κάθε επόμενο. Να έχει την επαγγελματική κατάρτιση, δηλαδή, να έχει περάσει ειδικές εξετάσεις.
Τα ίδια κριτήρια ισχύουν σε όλη την Ευρώπη.
Η διαφορά μεταξύ της άδειας οδηγού λεωφορείου και εκείνης του οδηγού φορτηγού είναι ότι στην πρώτη περίπτωση χορηγείται δωρεάν, ενώ στη δεύτερη ο ενδιαφερόμενος οφείλει να καταβάλλει 13.625 ευρώ για κάθε όχημα. Μια υποχρέωση η οποία μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα για πολλούς. Το ποσό καταβάλλεται απευθείας στο κράτος ή σε υφιστάμενους ιδιοκτήτες φορτηγών, οι οποίοι επιθυμούν να αποσυρθούν και τότε το αντίτιμο μπορεί να είναι κατά πολύ μειωμένο.
Το παράδοξο για τις άδειες φορτηγών είναι το θέμα της «έδρας». Ένα κατάλοιπο της προηγούμενης νομοθεσίας, σύμφωνα με το οποίο ένας φορτηγατζής δικαιούται να μεταφέρει προϊόντα σε όλη την Ευρώπη, αλλά στην Κύπρο μπορεί να μεταφέρει εμπορεύματα μόνο στην επαρχία όπου είναι γραμμένη η άδειά του.
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ
Ζ υπό εξέταση
Στα κλειστά επαγγέλματα παραμένει ο κλάδος της ενοικίασης αυτοκινήτων τύπου Z. Από την τελευταία αφορά που χορηγήθηκαν νέες άδειες αυτοκινήτων ενοικίασης έχουν περάσει δέκα χρόνια, ωστόσο πολύ σύντομα αναμένεται ότι θα δούμε ριζικές αλλαγές και απελευθέρωση του επαγγέλματος.
Αυτή τη στιγμή, για να χορηγηθούν νέες άδειες αυτοκινήτων ενοικίασης το συμβούλιο της Αρχής Αδειών πρέπει να κρίνει αν υπάρχει η σχετική ανάγκη. Ωστόσο, από τη στιγμή που στο συμβούλιο συμμετέχουν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των εταιρειών ενοικιάσεων, σπανίως έως ποτέ θα πουν ότι χρειάζονται επιπλέον άδειες, διατηρώντας με αυτό τον τρόπο το επάγγελμα κλειστό και τις τιμές τους σε υψηλά επίπεδα.
Ήδη ενώπιον της Βουλής βρίσκεται τροποποίηση της νομοθεσίας, που συνάδει με τη σχετική ευρωπαϊκή περί υπηρεσιών, ώστε να απελευθερωθεί ο κλάδος και η αγορά να ρυθμίζεται από μόνη της. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουμε ήδη δεχθεί καταγγελίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την άρνησή μας να χορηγήσουμε νέες άδειες σε εταιρείες ενοικιάσεων αυτοκινήτων Ζ.
ΛΙΜΑΝΙ
Αχθοφόροι λύνουν και δένουν
Περίπου 70 αχθοφόροι λύνουν και δένουν στο λιμάνι της Λεμεσού, μιας και μόνο μια εταιρεία έχει την άδεια από την Αρχή Λιμένων για να δραστηριοποιείται εκεί.
Ο λόγος για τον οποίο προστατεύονται είναι ότι έχουν τεράστιες επενδύσεις σε μηχανήματα, οι οποίες μπορεί να ξεπερνούν τα 25 εκατομμύρια ευρώ. Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν ότι σε περίπτωση που υπάρχουν τόσο μεγάλες επενδύσεις, η χώρα έχει προθεσμία 25 ετών να πραγματοποιήσει αλλαγές και να σπάσει το μονοπώλιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια εταιρεία δραστηριοποιείται στο λιμάνι από το 1975. Παλαιότερα είχαν κι άλλες εταιρείες άδειες λειτουργίας, όμως λόγω της μείωσης των εργασιών, προτίμησαν να αποχωρήσουν.
Η αποκλειστικότητα που απολαύουν σήμερα δημιουργεί πολλές ανησυχίες, καθώς σε περίπτωση που αποφασίσουν να απεργήσουν παραλύει το λιμάνι.
Η έλλειψη ανταγωνισμού φαίνεται πως δεν συνδέεται, πάντως, στην περίπτωση αυτή με υψηλές τιμές. Σύμφωνα με το σύστημα που επικρατεί, οι τιμές δεν καθορίζονται αποκλειστικά από τους ιδίους, αλλά σε συνεννόηση με τους χρήστες των υπηρεσιών τους, δηλαδή τα ναυτιλιακά πρακτορεία. Μαζί θέτουν μια ταρίφα, για την αύξηση ή τη μείωση της οποίας πρέπει να γίνουν διαβουλεύσεις με την Αρχή Λιμένων και ακολούθως να εγκριθεί από τη Βουλή.
Το επάγγελμα σίγουρα θεωρείται κλειστό, όμως η Αρχή Λιμένων διαβεβαιώνει ότι δεν έχει εκδηλωθεί ποτέ πρόθεση ή αίτημα από κάποιο να δημιουργήσει παρόμοια εταιρεία.
Πάντως, αλλαγές προγραμματίζονται και για αυτό τον κλάδο στο άμεσο μέλλον. Οι ίδιοι οι αχθοφόροι είναι ξεχωριστοί μέτοχοι της εταιρείας, χωρίς κάποιο διευθυντή ο οποίος να είναι σε θέση να επιβάλλει ένα τρόπο λειτουργίας. Ως εκ τούτου το σύστημα που επικρατεί θεωρείται δυσλειτουργικό, επηρεάζοντας αρνητικά τόσο την προσφορά εργασίας όσο και την ίδια την ποιότητά της. Συγκεκριμένα, γίνονται σκέψεις για την πώληση της εταιρείας αυτής στα ναυτιλιακά πρακτορεία, ώστε να γίνει το σύστημα πιο λειτουργικό και ευέλικτο.
Πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψε την άποψή σου...